Ver weg is dichterbij dan ooit

^{Koffieboer Fransicso Pintado Luna op zijn plantage. Foto: Opmeer Reports}

Het doet me denken aan die keer dat ik koffieboer Francisco Pintado Luna ontmoette tijdens een studiereis voor mijn werk bij Oikocredit Nederland. Zijn koffieplantage ligt in de Amazonas-regio, in het noorden van Peru. Het is een van de armere gebieden van het Latijns-Amerikaanse land.  

Onderweg naar Francisco probeerde ik een voorstelling te maken bij wat ik kon verwachten van hem en zijn koffieplantage. Met een grote oceaan tussen Nederland en Peru in voelde dit als een compleet andere wereld, die mijlenver van de mijne afstaat. De afstand tussen mijn leven in Nederland en het leven dat de mensen hier leiden kan niet groter zijn. Toch?  

Als we bij de voet van een berg aankomen, verlaten we de verharde weg en rijden we de berg op. Steeds denk ik dat we er bijna zijn, maar we blijven de berg beklimmen, rijdend over hobbelige wegen langs dorpjes die steeds kleiner worden en overgaan in gehuchten.  

Iedere keer denk ik: ‘Er kan toch niet nóg een dorpje hier verscholen liggen?’ Dan, na een uur bergop rijden over de zanderige wegen, stoppen we ineens. We kunnen niet verder rijden. Te voet gaan we verder, bergafwaarts onder de brandende zon het regenwoud in.  

 Enorm onder de indruk van de natuur lopen we langs koffie die ligt te drogen in de zon. Op een door voetverkeer uitgesleten pad lopen we tussen bomen door. De afstand tussen de huizen wordt steeds groter.  

We komen een meisje tegen met een rugzak, op weg van school naar huis. Een stukje grond met eenvoudige houten kruizen markeert de begraafplaats. En dan zijn we er.  

^{Vanaf dit punt moesten we te voet verder. Foto: Opmeer Reports}

Bevoorrecht 

Francisco Pintado Luna staat ons al op te wachten en neemt ons mee naar zijn koffieplantage. Hij verbouwt biologische koffie. “Ik voel me bevoorrecht hier te leven”, vertelt Francisco. “We ademen frisse lucht in, talloze vogels vliegen hier langs en maken ons wakker met hun getsjirp.”

Toch is het leven zwaar: “Al om vier uur ’s ochtends sta ik op om aan het werk te gaan. Tegen tienen in de avond ben ik pas klaar.” En dan heeft Francisco het nog niet eens over de effecten van klimaatverandering en de lage koffieprijzen.  

Samen met zijn vrouw heeft hij acht zonen. Op de vraag of een van hen zijn koffieplantage over zal nemen, antwoordt hij trots van niet. Al zijn kinderen studeren. Komt er een moment dat een of meerder oogsten mislukken, dan zou Francisco waarschijnlijk hun land moeten verkopen om in het onderhoud van zijn familie te voorzien. Het gezin heeft geen spaargeld. Ze verdienen net genoeg geld om te eten en de opleiding van hun kinderen te kunnen betalen.  

Terwijl we terug naar zijn huis lopen, plukt Francisco een koffiebes: “Iedere koffieboon is per stuk met de hand geplukt.”  

Dat raakt me. En nog altijd, als ik in mijn eigen woonplaats langs het koffieschap in de supermarkt loop, denk ik aan Francisco Pintado Luna. Zeker in deze tijd, waarin de effecten van de coronapandemie extra groot zijn voor micro-ondernemers en kleinschalige boeren in Afrika, Azië en Latijns-Amerika.  

Solidariteit is hard nodig. Laten we daarom óók aan de mensen denken die verder weg bij ons lijken staan. Want hoewel onze werelden qua kilometers ver van elkaar vandaan liggen, willen we allebei het beste voor de mensen om wie we geven en proberen we allebei het beste van ons leven te maken met de middelen die we hebben.  

En als je bedenkt dat iedere koffieboon die je door je handen laat gaan met de hand geplukt is door een koffieboer zoals Francisco, dan is ver weg dichterbij dan ooit.  

---

Dit bericht verscheen eerder op platform Het Goede Leven.